آنچه از بررسي هاي باستان شناسي منطقه بدست آمده حاكي از آن است كه سابقه استقرار جوامع پيش از تاريخ در حوالي آيسك به هزاره هاي چهارم و سوم پيش از ميلاد مي رسد. همچنين سابقه ي تاريخي سرايان به دوران قبل از اسلام بر مي گردد. سد تاريخي (زو) از يادگارهاي باقي مانده از اين دوران است.
بررسي هاي باستان شناسي منطقه وجود تپه ها و محوطه هاي مربوط به دوره سلجوقي را در اين شهرستان تأييد مي كند وباعنايت به وجودقلاع تاريخي ازجمله قلعه قلاع سرايان ميتوان گفت كه اين منطقه در دوره سلجوقي يعني قرون پنجم وششم هجري از رونق و اباداني برخوردار بوده است. تپه هاي مربوط به دوره سلجوقي شهرستان سرايان تا اين تاريخ در محدوده خراسان جنوبي از آثار شاخص و منحصر به فرد مي باشند.
درتاريخ خاطرات عبدالرحمن افغان ذكرشده كه: «شهرستان سرايان شهري بوده باجمعيت بالاي سي هزار نفركه داراي چندكارگاه تفنگسازي وچندين بازار تجاري بوده وساعت سازي در آن رو اج فراوان داشته است. بطوري كه عبدالرحمن افغاني كياز شاهزادگان افغان زمان ناصرالدينشاه مي نويسد: واردشهرسرايان شدم و در آنجا عمار اتعظيم مشاهده نمودم و ناصر خسرو نيز درسفر نامه خود قسمت شرق شهرستان فردوس را مكاني آباد و داراي قنوات و اشجار بيان ميكند.»
شهرستان سرايان در ارديبهشت سال ۱۳۸۴ از شهرستان فردوس جدا شده وبه صورت شهرستان مستقل در آمد . شهرستان سرايان داراي سه مركز شهري (سرايان-سه قلعه و آيسك) وداراي ۴دهستان(آيسك-سه قلعه-دوكوهه ومصعبي ) داراي دوبخش سه قلعه و آيسك و همچنين داراي ۷۱روستاي داراي سكنه و ۴۴۶پارچه آبادي است كه داراي ۲۱ دهياري فعال است.
